Als eerste wordt een op allergie gerichte persoonlijke en familiale anamnese afgenomen, betreffende:

• Familiale/persoonlijke voorgeschiedenis van atopie?
• Voedingsgeschiedenis (flesvoeding, borstvoeding, beide?)
• Aanwezige symptomen/tekenen van koemelkallergie
• Informatie over een eventuele vorige behandeling en de response daarop
• Informatie over pogingen het dieet aan te passen en de resultaten daarvan

Ten tweede kan uit de aard en het ontstaan van symptomen blijken of een vermoede allergie al dan niet IgE-gemedieerd is en of de allergie mild tot matig of ernstig van aard is.¹

De noodzaak van doorverwijzing en aanvullende onderzoeken hangt af van het type allergie en de ernst van de symptomen. Bij ernstige IgE-gemedieerde koemelkallergie met anafylaxie is een spoedeisende behandeling en ziekenhuisopname noodzakelijk.¹

Bij het vermoeden van IgE-gemedieerde allergie kan een huidprik- of bloedtest worden uitgevoerd. Bij het vermoeden van een niet-IgE-gemedieerde allergie wordt een eliminatiedieet (koemelk eliminatie) toegepast, gevolgd door een orale provocatietest.¹

Zie het gedeelte Diagnose voor meer informatie

Ja, koliek is een erkend allergische reactie van koemelkallergie.⁷ Het kan echter ook worden veroorzaakt door andere factoren en bijvoorbeeld in verband staan met andere voedingsmiddelen, darmklachten of gedrag bij het drinken.

Bij baby's die borstvoeding krijgen, kan koliek verband houden met zuivelconsumptie door de moeder.⁷ Bij baby's die flesvoeding krijgen, is het mogelijk dat koliek ontstaat door een allergische reactie op de koemelkeiwitten in het voedingsproduct.⁷

Een intensief gehydrolyseerd, hypoallergeen voedingsproduct kan uitkomst bieden voor baby's die flesvoeding krijgen en koliek door KMA hebben.*⁷ 

Nee, het zijn verschillende aandoeningen, met elk een eigen aanpak.^4,8

Koemelkallergie is een immuunreactie op eiwitten in koemelk. Lactose-intolerantie is een aandoening waarbij patiënten het melksuiker lactose niet kunnen verteren, waarbij het immuunsysteem geen rol speelt.^4,8

Beide aandoeningen kunnen maag-/darmklachten veroorzaken. Huidklachten en ademhalingsproblemen komen echter alleen voor bij koemelkallergie.⁸

Daarnaast komt lactose-intolerantie zelden voor bij kinderen onder de 2 à 3 jaar.⁹

Van een hypoallergene babyvoeding voor KMA met bewezen klinische werkzaamheid wordt gesproken als het product wordt verdragen door ≥90% (met een betrouwbaarheid van 95%) van de baby's waarbij koemelkallergie is vastgesteld.⁶ Er zijn twee klassen:

Intensief gehydrolyseerde voeding (eHF, 'extensively hydrolysed formula')

• Een eHF met bewezen klinische effectiviteit wordt aanbevolen als eerste keuze voor kinderen die flesvoeding krijgen en mild tot matige koemelkallergie hebben. Deze groep vormt ca. 90% van de gevallen ^2,3,6
• De eiwitten worden intensief gehydrolyseerd (afgebroken) tot kleine peptiden en aminozuren, waardoor het risico op een allergische reactie sterk afneemt

Voeding op basis van aminozuren (AAF, 'amino acid-based formula')

• Aanbevolen voor onder andere ernstige koemelkallergie of bij meerdere voedselallergieën, of wanneer de eHF niet werkt of de baby deze niet accepteert^3,4,6
• Op basis van vrije aminozuren: 100% niet allergeen

NB: Gedeeltelijk gehydrolyseerde voedingen worden ook hypoallergeen genoemd, maar zijn niet bestemd voor een voedingsaanpak van koemelkallergie. Dat is omdat deze producten nog wel degelijk een allergische reactie kunnen oproepen.

Enkel intensief gehydrolyseerd voedingen (eHFs) met bewezen klinische werkzaamheid en voedingen op basis van aminozuren (AAFs) met bewezen klinische werkzaamheid, voldoen aan de criteria voor een hypoallergene voeding voor zuigelingen met een koemelkallergie, en zijn daarom geschikt voor de aanpak van koemelkallergie.^3,4,6

Voeding op basis van soja is niet geschikt voor baby's jonger dan 6 maanden. Een voeding op basis van soja-eiwit kan een optie zijn voor baby's ouder dan 6 maanden als ze bijv. een eHF niet lusten.^3,4,6

Comfort-voedingen bevatten melkeiwitten die slechts gedeeltelijk (d.w.z. niet intensief) gehydrolyseerd zijn. Deze voedingen zijn dus niet bewezen hypoallergeen voor kinderen met KMA.

Lactosevrije voedingen bevatten hele koemelkeiwitten en zijn daarom niet geschikt voor baby's met koemelkallergie.

Schapen- en geitenmelk of andere voedingen gebaseerd op dierlijke eiwitten bevatten hele eiwitten. Omdat de allergene eiwitten in koemelk een sterke homologie vertonen met de eiwitten in melk van andere dieren, kunnen deze een allergische reactie oproepen bij baby's met koemelkallergie.^3-6  Daarom zijn deze ongeschikt voor baby's met een koemelkallergie.

Gehydrolyseerde voeding op basis van rijst, waarvan de veiligheid en effectiviteit is bewezen, kan worden overwogen voor baby's die een eHF op basis van koemelkeiwit niet lusten of niet verdragen, of voor veganistische gezinnen.⁶

De allergische mars beschrijft een opeenvolging van allergieën die met het ouder worden ontstaan. De allergische mars begint met het ontstaan van gevoeligheid voor voedselallergenen, die symptomen van de huid en het maag-darmkanaal  veroorzaken. Dit wordt gevolgd door het ontstaan van gevoeligheid voor aeroallergenen, die klachten van de hoge en lage luchtwegen teweegbrengen.^10,11,23

Koemelkallergie is vaak de eerste manifestatie van de allergische mars.¹¹

Bij een vermoeden van een koemelkallergie kan worden aangetoond of koemelk de boosdoener is, door dit eenvoudigweg niet meer te geven (eliminatie). Na een periode van tenminste 4 weken en sterke afname van de klachten kan met behulp van een DBPGVP een dubbelblinde placebogecontroleerde voedselprovocatie, worden getest of het daadwerkelijk een koemelkallergie is. In het algemeen wordt aangenomen dat de diagnose koemelkallergie het meest betrouwbaar kan worden gesteld met de DBPGVP.²⁴

Sommige fabrikanten voegen een verdikkingsmiddel toe aan hun eHF tegen koemelkallergie. Ze geven als reden op dat dit helpt tegen spugen (regurgitatie).

Intensief gehydrolyseerde voedingen bevatten vaak geen verdikkingsmiddellen omdat regurgitatie vaak een gevolg is van koemelkallergie. Regurgitatie als gevolg van koemelkallergie houdt, over het algemeen, vanzelf op als de baby wordt overgezet van gewone voeding op een eHF. Een verdikkingsmiddel is dus niet per definitie nodig in een voeding voor baby's met een koemelkallergie.

Tijdens de eerste maanden is de smaakvoorkeur van uw baby nog niet volledig ontwikkeld.^12,13  Daarom zouden ze de smaak van gehydrolyseerde voeding zonder probleem moeten accepteren.¹⁴  Uit onderzoek blijkt dat baby's een bepaalde smaak beter accepteren wanneer ze die al kennen.¹⁴  

Koemelkallergie kan gemiddeld aanhouden tot de leeftijd van 3 à 5 jaar.^19-21 Totdat uw kind koemelk kan verdragen, moet u goed in de gaten houden wat hij/zij eet en drinkt om producten met koemelk te vermijden.

• Voedingen voor medisch gebruik mogen alleen onder medische begeleiding worden gebruikt

• Bij baby's die borstvoeding gewend zijn, kan het helpen om de voorgeschreven voeding aanvankelijk te mengen met borstvoeding in een 1:1-verhouding. Verhoog daarna geleidelijk het aandeel van de voorgeschreven voeding

• Het is het beste om na de diagnose zo snel mogelijk van de gewone flesvoeding over te stappen op de voorgeschreven voeding

• Wacht tot uw baby trek en dorst krijgt voordat u de eerste voorgeschreven voeding geeft

• Zorg ervoor dat u met een positieve instelling aan de voeding begint, omdat uw reactie de baby kan beïnvloeden

• Oudere kinderen kunnen de voorgeschreven voeding ook uit een tuitbeker drinken

• Tijdens de overgang naar vaste voeding kan de voorgeschreven voeding worden gebruikt als ingrediënt in recepten.

Kant-en-klare melkvervangers zijn over het algemeen niet geschikt. Industrieel vervaardigde dranken op basis van soja, rijst, amandelen, kokos of kastanje worden ten onrechte aangeduid als “melk”. Deze dranken zijn in geen enkel opzicht geschikt om te voldoen aan de voedingsbehoeften van baby's en moeten daarom niet worden gebruikt.⁶

Rijst melk is alleen geschikt voor kinderen vanaf 4½ jaar.¹⁶  Schapen- of geitenmelk of ander melk van dierlijke oorsprong bevat eiwitten die vergelijkbaar zijn met die in koemelk en worden niet aanbevolen voor baby's met koemelkallergie.⁶

LGG^® is een melkzuurbacterie die kan helpen de barrièrefunctie van de darmen te herstellen, zodat er minder allergenen (stoffen die allergische reacties veroorzaken) tot de bloedbaan doordringen. LGG^® kan tevens de werking van schadelijke bacteriën remmen.^17,18

Probiotica zijn levende 'vriendelijke' bacteriën die een positieve werking kunnen hebben op het spijsverteringskanaal. Ze kunnen zorgen voor een evenwichtige darmflora. Melkdranken die gefermenteerd zijn met probiotica zijn algemeen verkrijgbaar bij supermarkten.

Op dit moment is alleen van LGG^® aangetoond dat baby's er sneller*  tolerantie voor koemelk door opbouwen na 12 maanden voeden. De effecten van probiotica zijn specifiek voor de soort (Lactobacillus rhamnosus) en zelfs het type bacteriestam (GG).

_{*In vergelijking met een caseine eHF zonder LGG^®, een rijst hydrolysaat, een soja formulering of een formulering op basis van aminozuren.}

Prebiotica zijn niet-verteerbare voedselbestanddelen, zoals voedingsvezels. Ze stimuleren de groei en/of activiteit van bacteriën in het spijsverteringskanaal. Zowel pre- als probiotica kunnen de gezondheid gunstig beïnvloeden. Het voornaamste verschil is dat probiotica levende bacteriën zijn en prebiotica levenloze stoffen.

Als de baby flesvoeding krijgt, zal de zorgprofessional  waarschijnlijk een intensief gehydrolyseerde voeding (eHF) met bewezen klinische werkzaamheid aanbevelen. Als de signalen verminderen, zal na een aantal  weken waarschijnlijk een test worden uitgevoerd³. De zorgprofessional kan vertellen of de baby koemelk kan verdragen aan de hand van de test-resultaten en andere gegevens. De test wordt uitgevoerd door de arts. Het wordt  met klem afgeraden dat men deze test thuis zelf doet zonder eerst medisch advies in te winnen.